به نظر شما زه راکت تنیس چیست؟ بطور معمول در تنیس بعد از انتخاب مربی اولین دغدغه بازیکن تهیه راکت است،( راهنمای انتخاب راکت تنیس) بماند که بعضی ها انقدر شوق زده اند که حتی پیش از آغاز آموزش و بدون تحقیق اقدام به خرید راکتی می کنند که در اغلب موارد باید آن را کنار بگذارند و سراغ  گزینه مناسب بروند (اتلاف وقت و پول و انرژی).

در باره تهیه راکت مناسب توضیح مختصری دادم ولی آیا به این موضوع فکر کرده اید که فریم زیبا و مستحکم و شکیل راکتمان با آن آلیاژ عالی و درجه یک، چقدر در زدن یک ضربه اثر گذار، نقش دارد؟  پاسخ: تنها ۱۰ درصد

پس نقش اصلی زه راکت تنیس چیست با کیست؟

زه راکت با اهمیتی بالای ۶۰ درصد!

در طول این سالها بارها و بارها پیش آمده که به راکت بازیکنی نگاه کرده ام و زه چنان کهنه و شاخی و رنگ و رو رفته بوده که به جرات می توانستم بگویم ۳-۴ سال از عمرش می گذرد!

یعنی بعضی از بازیکنان تا زه در اثر فرسایش و کهنگی پاره نشود اقدام به تعویض آن نمی کنند!

شاید اگر این بازیکنان از اهمیت انواع زه راکت تنیس ، زهکشی مناسب، کشش صحیح و نقش بسیار مهم آن در کیفیت ضربه زدن به توپ آگاه باشند در اولین فرصت زه راکتشان را تعویض کنند.

معیار مناسب جهت تعویض زه راکت به چند نکته بستگی دارد:

• آیا شما بازیکن مبتدی هستید؟
• آیا این ورزش را بطور جدی دنبال می کنید؟
• آیا بازیکن مسابقه ای هستید؟
• آیا مشکل شانه و بازو دارید؟(در این صورت باید از زه نو استفاده کنید)
• آیا شرایط نگهداری راکتتان عادی نیست؟ (گرما یا سرمای زیاد)
• آیا عمدتا روی زمین خاک رس بازی می کنید؟(خاک رس زه را زودتر فرسوده می کند)

پاسخ شما به هر کدام از این پرسش ها زمان تعویض زه راکتتان را مشخص می کند، با این حال، معیار معمول برای تعویض زه راکت در شرایط معمولی و تفریحی، پس از ۳۰ ساعت بازی است و هر چه شما جدی تر باشبد زمان تعویض زه زودتر خواهد بود.

وقتی به این نکته توجه کنید که ۶۰ درصد انرژی که به توپ منتقل می شود، از طریق زه است؛ اهمیت این موضوع برایتان بیشتر می شود.

در اینجا ۱۰ دستور العملی را که نیک بولیتری در کتاب خود «راهنمای تنیس» در باره زه راکت تنیس آورده؛ بطور مختصر یادآور می شوم:

( این دستورالعمل ها کلی است و شامل انواع زه راکت تنیس، از هر نوع و برندی می شود.)

۱- هر چه کشش زه کمتر باشد قدرت بیشتری ایجاد می کند، منتها باید مراقب بود رشته های زه به اصطلاح راه نیفتند و از جای خود حرکت نکنند.

۲-با زهی که بیشتر کشیده شده باشد بازیکن می تواند کنترل بهتری روی توپ ایجاد کند.

۳- سطح زه هر چه وسیع تر باشد قدرت ضربه بیشتر است.

۴-تراکم‌ کمتر( تعداد رشته های زه در الگوی صفحه راکت) سبب قدرت بیشتر می شود.

۵-زه های با ضخامت بیشتر قدرت بیشتری ایجاد می کنند.

۶-هر چه زه ارتجایی تر باشد لرزش ناشی از ضربه به توپ را بهتر جذب می کند.

۷-زه های نرم تر لرزش کمتری تولید می کنند.

۸- زه های نازک تر، اسپین دادن به توپ را راحت تر می کنند.

۹-تراکم کمتر زه، اسپین بیشتر ایجاد می کند.

۱۰-هر چه حالت ارتجاعی زه بیشتر باشد، بعد از زهکشی زودتر نیروی کششی خود را از دست می دهد بنابراین زودتر باید تعویض شود.

خوب است بازیکن تنیس (در هر سطح) با نکاتی در باره زه راکت تنیس آشنا باشد.

انواع زه راکت تنیس

تا همین چند سال پیش فقط دو نوع زه وجود داشت، زه های روده های طبیعی (Natural gut string) و زه های نایلونی (Nylon string).

در حال حاضر بیشتر زه ها نایلونی یا به اصطلاح مصنوعی هستند، ضمن این که زه های روده های طبیعی همچنان طرفداران خود را دارد حتی با قیمت بسیار بالاتر.

نکته جالب توجه آن است که زه های نایلونی از تنوع نسبتأ زیادی برخوردار است، مانند زه های هسته سخت پلی استر، تک لفاف، چند لفاف، مولتی فیلامنت، کامپوزیت، هیبرید فایبر آرامید و …

در میان این سبد متنوع، زه هسته سخت پلی استری که دارای یک لفاف خارجی است ۷۰ درصد کل تولید زه جهان را به خود اختصاص داده است و دلیل آن بی گمان قیمت مناسب و عملکرد مطلوب بوده است.

گفتنی است به زغم تنوع و بکار گیری تکنولوژی بالا در تولید انواع زه های مصنوعی، هنوز زه طبیعی که از روده گاو تهیه می شود طرفداران سرسخت خود را دارد.

این زه از قسمت بالای روده گاو تهیه می شود و تمامی مراحل آماده سازی آن با حساسیت و توجه خاص و با دست انجام می گردد. البته هیچ گاوی صرفا جهت تولید زه راکت تنیس، سلاخی نمی شود بلکه این فراورده، محصول فرعی صنعت گاوداری است و چون کارگربر است نسبت به زه های نایلونی از قیمت بالایی برخوردار است که البته در عمل هم این گران قیمتی بی دلیل نیست،

زه روده طبیعی از نظر حس راحتی و هماهنگی بسیار خوشایند است و بهترین محسوب می شود، حالت ارتجاعی خود را برای مدت بیشتری حفظ می کند و بسیار خوب شک یا لرزشی را که بر اثر برخورد با توپ ایجاد می شود جذب می کند و در نهایت قدرت بی نظیری به ضربه می بخشد.

معروف است که می گویند اگر یکبار استفاده کنی، انتخاب دیگری نمی کنی!

گیج زه(Gauge string)

نکته مهم دیگر در مورد زه راکت تنیس، گیج یا ضخامت زه قبل از تحت کشش قرار گرفتن است.

گیج بر حسب میلیمتر اندازه گیری می شود، بطور معمول زه گیج ۱۶ (۱/۲۶ تا ۱/۳۴ میلیمتر) انتخاب مناسبی است؛ این گیج زه برای اکثر بازیکنان ترکیب بسیار مناسبی از قدرت، کنترل و ماندگاری ایجاد می کند، بیاد داشته باشید که با استفاده از زه های نازک تر (گیج بالاتر) می توانید بازی بهتری داشته باشید چون نسبت به زه های ضخیم تر، حالت ارتجاعی بهتری دارند و انرژی بیشتری جذب می کنند، منتها اشکال آنها این است که دوام زیادی ندارند.

البته چه بهتر که بازیکنان با گیج های مختلف زه بازی کنند تا بهترین ترکیب مناسب قدرت، کنترل و ماندگاری را بیابند.

متاسفانه غالب اوقات، افراد نسبت به موضوع زهکشی مناسب و صحیح بی توجه هستند.

میزان کشش (Tension) معمولا روی بدنه راکت بصورت عددی که تلورانس کمی دارد، درج می شود ولی باید توجه داشت که متغیرهای زیادی ممکن است این عدد را تغییر دهند.

مواردی مثل:

• کشش اولیه(که عموما روی زه های با قابلیت ارتجاعی بالاتر اجرا می شود)
• نوع دستگاه(به عنوان مثال، وزنه متحرک، هندلی، دیجیتالی)
• فردی که زهکشی می کند.
• نوع زه مورد استفاده(گیج، انبساط طولی، حالت ارتجاعی)
• مدل راکت و نو یا کهنه بودن آن(فریم کهنه فیبر مقاوم خود را از دست داده و ممکن است براحتی تحت فشار بشکند)
• قرار گرفتن در معرض گرما و سرما

شخصی که با دستگاه زهکشی می کند و درجه بندی دستگاه دو عاملی هستند که بیشتر از عوامل دیگر روی میزان کشش زه تاثیر می گذارند.

هر چه کشش وارده به کشش مرجع شما که معمولا روی بدنه راکت درج می شود، نزدیکتر باشد برای بازی شما بهتر است.

گرما و سرما چه تاثیری بر زه راکت تنیس دارد؟

گرما و سرما نقش بسیار مهمی در میزان کشش زه راکتتان دارد.

گرما بخصوص بسیار آسیب زاست و می تواند منجر به از دست دادن حالت ارتجاعی و کاهش توانایی زه راکت در انتقال انرژی گردد.

وقتی شما برای مدت زیادی راکتتان را داخل ماشین با شیشه های بالا و در معرض تابش آفتاب قرار می دهید گرما باعث می شود مولکولهای نایلونی که تحت نیروی کششی داخل راکت قرار دارند، بیشتر از هم دور شوند و قابلیت خود را در برابر کشش از دست بدهند، این قابلیت برگشت ناپذیر است.

شایان توجه است فشاری که بر اثر گرما به راکت تنیس وارد می شود برابر با ۲۰ تا ۳۰ ساعت بازی معمولی است.

آیا سرما هم چنین اثر مخربی روی زه راکت تنیس دارد؟

باید گفت گر چه سرمای بیش از حد به اندازه گرما روی زه ها اثر ندارد، ولی باعث شکنندگی رشته های زه و حتی خود فریم راکت می شود و انعطاف آنها را از بین می برد.

در صورتی که مجبور بودید برای ساعتهای طولانی راکتتان را در شرایط سرمای شدید قرار دهید، توجه داشته باشید که باید قبل از بازی به راکت فرصت دهید تا با دمای معمولی همساز شود و دقت داشته باشیدکه در مورد راکت از دست دادن گرما سریع تر از جذب گرما صورت می گیرد، بنابراین باید صبر کنید تا راکت به دمای معمولی برسد، معمولا ۳۰ دقیقه برای این کار مناسب است.

در این محتوا در رابطه با این که زه راکت تنیس چیست، توصیح دادیم. امیدواریم با مطالعه آن به اطلاعات مفیدی دست پیدا کرده باشید.